Zo van afstand de politieke schermutselingen volgen is best een openbaring. Voor mezelf trek ik inmiddels wel de conclusie wellicht jarenlang met teveel focus op efficiënt en resultaat mijn volksvertegenwoordigende werk te hebben gedaan.

Focus, efficiënt en resultaat is namelijk waar het in de politiek vaak aan ontbreekt. Daar komt bij dat het binnen de Enschedese politiek de laatste 12 jaar ontbreekt aan een duidelijke visie. Er daarmee geen focus want het erop lijkt dat de waan van de coalitie van dat moment bepaalt welke richting het opgaat. Om het kort te houden noem ik twee voorbeelden; de NOEK is na en tijdens de coalitie waar, D66 deel van uitmaakte, weer terug maar nu dan als Noorderval.

Na een gigantische kapitaalvernietiging wordt zwembad de Brug in ere te herstellen. Al heb ik eerlijk gezegd grote vraagtekens bij de wijze waarop dit moet worden gedaan. Nog los van de financiële onderbouwing van het gehele, wat nu heet coalitieakkoord.

Dat is ook gelijk ‘de Brug’ naar de vraag wat er nu eigenlijk voorligt. Is het de input voor een raadsagenda? Dit, ik noem het even geschrift, staat vol met visies en memo’s die gaan komen waar de raad dan nog over moet beslissen. Dus input voor levert. Wat dat betreft zou het een raadsagenda kunnen heten dat al polderend over enkele jaren moet leiden tot een raadsakkoord.

Het polderen dat inmiddels geen ‘doel’ is maar een middel om grip op de macht te houden. En ik heb al het eerder gezegd, het polderen is eindigend. Door het constante polderen is er inmiddels een totale onbalans ontstaan, er alleen een afgezwakte helft binnen wordt gehaald. De consequentie is dat het gemiddelde telkens naar beneden wordt bijgesteld omdat iedereen maar aan het polderen is. Ik vraag me daarbij af: hoe wordt dit dan verwerkt in de nieuwe te ontwikkelen doelenboom zoals nog aan de volksvertegenwoordiging moet worden voorgelegd?

De algemene consequentie van het polderen is inmiddels veel polder instituties met weinig gezag. Zwakke vakbonden, die bijna werkgevers clubs zijn geworden. Er is vrijwel geen dynamiek. Het saaie, gezapige, ineffectieve, middelmatige midden wordt beloond. Van CDA tot GroenLinks, van Partij van de Arbeid tot de FNV, iedereen gaat erin mee. We zitten met een enorm vacuüm. We worden geregeerd en bestuurd door weekdieren.

Maar ik voorspel, het volk gaat doorzien wat er gebeurt. Zelfs het isoleren en framen gaat niet meer helpen. En in tussentijd zie ik het mijn, als onze taak van Verbindend Enschede om te blijven strijden voor de goede zaak: De inwoners van Enschede en Nederland.

Het is mooi dat dit coalitieakkoord er sneller is dan in 2018. Een goed begin is immers het halve werk. Het is logisch dat het een akkoord is waar veel partijen een herkenning in hebben. Er zijn immers verschillende GOEDE ideeën gebruikt. Zo ook erg veel van Verbindend Enschede. Onze dank daarvoor.

We noemen enkele waar we herkenning zien:

  • Bereikbaarheid geheel Enschede, de NOEK onder de naam Noorderval en de Park en Rides (P+R)
  • Ruimte voor evenementen
  • Op het gebied van veiligheid
  • Service en dienstverlening ondernemers verbeteren in het MKB is essentieel.
  • Verbetering afstemming wensen ondernemers en opleidingen
  • Meer wijkgerichte aanpak en wijk en buurt begroting
  • De erkenning dat Ondersteuning huishouding toch niet ging zoals werd geschetst. En de gemeente zich nu wel aan de uitspraak van het CvB gaat houden.
  • Echt werk te maken van wonen. Wonen, voorrangsverklaring, gezonde keuzes waar Verbindend Enschede al vanaf 2018 voor heeft gestreden, moties ingediend, initiatiefvoorstellen gemaakt, opiniestukken over zijn geschreven.

Er zitten, zo lees ik, in het coalitieakkoord ook nogal wat verborgen addertjes onder het groene gras. Op vier daarvan wil ik wat nader ingaan. Wonen en leefomgeving, veiligheid, financiën, bestuurlijke vernieuwing en participatie:

  • De toekomstige taakstelling statushouders halen we indien mogelijk naar voren. Dit om bij te dragen aan het landelijke vraagstuk. Een landelijke vraagstuk dat de landelijke overheid simpel zou kunnen oplossen maar er te laf voor is.
    De vraag voor Enschede: hoe en waar gaan deze mensen wonen? Is dit naar voren halen gemaximaliseerd en afgestemd met de woonbehoeften en woonmogelijkheden?
  • En dan staat er ‘Dat doen we, zoals met de gemeenteraad afgesproken, in kleine groepen, in flexibele woonvormen in afwachting van een definitieve woonplek.’.
    Dat ging destijds echter over de noodopvang, een AZC… dus niet over statushouders.
    Gaat Enschede, als het aan de coalitie ligt, nu meer statushouders opvangen dan we al als taakstelling hebben? En daar bovenop dan ook nog niet-statushouders?
    Mag ik hopen dat dit niet de groei is die de coalitie voor ogen heeft. Dan lijkt het niet op groei maar meer op het bijna verboden woord ‘omvolking’.
  • Er wordt gesteld dat Enschede groeit, dus moeten we zorgen dat we genoeg woningen hebben zodat iedereen z’n eigen plek kan vinden. Dat moet betaalbaar zijn en er worden maatregelen aangekondigd zoals zelfbewoningsplicht en aankoopbescherming.
    Ik vraag me dan ook af: groeien waar naartoe? En betaalbaar wonen, voor wie? De genoemde bouwlocaties zijn voor het duurdere segment!
  • Dan de aangekondigde maatregelen. De rijksheer gaat er in zijn beleid veelal vanuit dan een gemeente een huisvestingsverordening/huisvestingsvergunning heeft. Enschede is tot op heden, behoudens een onderzoek, niet verder gekomen dan het in 2020 door Verbindend Enschede ingestuurde initiatief raadsvoorstel. Een initiatief raadsvoorstel dat in wezen door de coalitie en verantwoordelijk wethouder is weggemoffeld in een bureaula. Alleen omdat het is gemaakt door een college onwelgevallige politieke partij. Benieuwd dan ook hoe deze huisvestingsverordening/huisvestingsvergunning verder wordt ingevuld?
  • Met het overgrote deel van de plannen kan, zo schat ik in, met enkele jaren worden begonnen. Dit nog los van de beperkingen qua stikstof, mensen en materialen. De vraag zou dan ook zijn: hoe ziet de wethouder dat?
  • Er wordt gesteld dat de laatste jaren de vraag naar studentenkamers toeneemt. Zou de wethouder het ermee eens zijn dat dit met name is gekomen doordat studenten niet afstudeerden als gevolg van Corona? Maar er wel nieuwe studenten kwamen?
  • En wat betreft tiny houses, flexwoningen en wat al niet meer. Hoe wordt de kwaliteit en duurzaamheid bepaald. Wat zijn de kaders of komt er een nieuwe woonvisie?
  • Er wordt aangegeven dat dit moet worden gedaan door nog aan te stellen BOA’s. Nu komen er inmiddels wel beter opgeleide BOA’s beschikbaar. De BOA’s zijn echter nog steeds voortgekomen en opgeleid vanuit de MELKERTbaan gedachte. Worden overspoeld met politieke opdrachten. Denk aan de bestuurlijke boete! Wij zouden voorstander zijn om vooralsnog maximaal gebruik te maken van de flexibiliteit en kennis die er buiten de politiek aanwezig is. Goede privaatrechtelijke beveiligingsbedrijven hebben prima banden met de politie, hebben meer mogelijkheden om een bijdrage te leveren aan de aanpak van drugsoverlast en zorgdragen dat jongens en vooral meisjes/vrouwen veiliger over straat kunnen. Het is dan echter wel zaak de goede en betrouwbare bedrijven te kiezen. Wat dat betreft heeft de gemeente reeds de schade en schande opgelopen. En een ezel, zo weten we, stoot zich niet tweemaal aan dezelfde steen.
  • Wat ontbreekt is een financiële onderbouwing. En dat maakt, met het reeds gecommuniceerde 34 miljoen tekort in 2026, de plannen en mooie voornemens wel heel erg twijfelachtig. Zeker omdat er, zover ik weet, geen monitor is voor de ‘prioritaire strategische doelen’ van de stad. Maar er al wel zaken op worden toegevoegd.
  • We moeten tevens vrezen voor de uitvoering van wat is benoemd in het rapport de menselijke maat. Want waarom ga je nu ineens voor de naamsverandering ‘Transformatiebudget sociaal domein naar investeringsfonds sociaal’ De vraag zou dan ook zijn: wat is het voordeel van de naamsverandering voor onze stad en de inwoners?

Ik kan nog veel dieper ingaan op wat nu voorligt bij de partijen die actief de belangen van Enschede en haar inwoners moeten gaan behartigen. Daarvoor is nu niet het moment en wij zijn niet de partij die actief in de gemeenteraad zit. Voor ons zal het een kwestie zijn van ‘macht en invloed. En dit is ‘een brug’ naar het investeringsfonds.

Richting afsluiting dan ook:
Met decentralisatie van WMO in 2015 is het begonnen. En het gaat maar door. Gemeenten en provincies worden tot uitvoeringskantoor van het kabinet. Dit ondermijnd niet alleen de democratie, het tast de geloofwaardigheid van de lokale politiek aan, het holt de kwaliteit van het lokale bestuur uit.

En dat terwijl er juist sterke lokale bestuurders nodig zijn. Er is dan ook een politieke cultuuromslag noodzakelijk. Gemeenten, provincies en de Eerste Kamer zullen moeten opstaan en vechten voor hun autonome taak en genoeg financiële ruimte moeten eisen. En dat bereik je niet door een gezamenlijk Enschede’s busreisje naar Den Haag te organiseren .

In een democratie ligt de soevereiniteit bij het volk en bestaat de parlementaire afvaardiging slechts uit ‘volksvertegenwoordigers’. Ook lokaal, ook in Enschede dus.

Wat is een democratie in naam echter waard wanneer de belangrijke besluiten helemaal niet gemaakt worden met het mandaat van de kiezer? Fundamentele debatten over waar we met elkaar heen zouden moeten als samenleving, vinden niet meer plaats. Simpelweg omdat veel van de ‘volksvertegenwoordigers’ ideologisch gedreven activisten blijken te zijn. Alleen in hokjes denken zonder de verbanden te zien.

Een mooi voorbeeld misschien in deze de toevallige ‘burgerbelangen’ tussen Hengelo en Enschede. Geheel passend in het TristateCity project dat is ontwikkeld als paraplu-model voor lokale citymarketing en Nederlandse steden plaatst in een grootstedelijk kader.

TristateCity, het jubelend toekomstplaatje voor Nederland en het achterland, bedacht door Paarse Broeken, EU-laven, VVD-lobbyboeren en D66-consultants, powered by VNO-NCW.

DE GROENE DUURZAME STAD die volgens deze ideeën wordt vormgegeven straks met hier en daar een stadspark. Waar je, en dat wordt gehandhaafd door BOA’s die bestuurlijke boetes uitschrijven, natuurlijk niet mag barbecueën of muziek maken. Meer flexwoon duurzaamheid en veel beton. Goedkope arbeiders en andere nieuwkomers uit Diversistan. Ons Twentekanaal wellicht als een metrolijn tot aan het verdiepte spoor vanaf de Molenstraat. De rondweg inclusief Noorderval minimaal vierbaans, de grens volgens D66-wens uitgegumd en al die gigantische teringzooi is vervolgens onderdeel van een agglomeratie en wordt heel modern ‘hub’ genoemd.

Afsluitend: actieve volksvertegenwoordigers van Enschede, ik wens u veel wijsheid de komende periode. Een ongevraagd advies: stem inhoudelijk – hoe mooi de titel ook is – niet in met het voorliggend geschrift ‘samen trots op Enschede’

Nooit opgeven, niets doen is geen optie. Enschede/Nederland is het waard!