Kwaliteit in de knel: Zorgdiplomacratie of fraudefacilitatie?
Over papieren waarborgen, vergeten vakmensen en gevaarlijke schijnoplossingen
Strenge selectie aan de poort, maar in de praktijk – én in het strafrecht – wordt er niets mee gedaan. Fraudeurs weten het, wethouders negeren het, en cliënten voelen het.
En dus kwam de Almelose wethouder [ 1 ] [ 2 ] opnieuw met een promotieverhaal. Een verhaal dat zo uit de beantwoording van zogenoemde artikel 35-vragen van B&W Enschede gekopieerd lijkt.
Wat blijkt? De antwoorden van B&W sluiten vrijwel naadloos aan op de regionale lijn én het artikel in kwestie. Het bekende mantra klinkt weer: strenge toelating, gezamenlijke aanpak, miljoenen bespaard. Maar wie verder kijkt dan beleidsnota’s en persberichten, ziet een ongemakkelijke werkelijkheid.
Even opfrissen
De Twentse gemeenten hebben de zorginkoop gebundeld en uitbesteed aan Samen14/OZJT. Zoals zo vaak bij dit soort ambtelijke constructies, werd het project vanaf dag één als groot succes gepresenteerd.
Maar wie uitspraken van wethouders vergelijkt met hun woorden uit 2022 – of met eerdere berichten in dezelfde krant – ziet vooral draaiende taal en terugtrekkende bewegingen. De realiteit is, zoals zo vaak, weerbarstig.
Papieren werkelijkheid: KIT en SKJ
De zogenaamde strenge selectie via het KIT-model – met o.a. de Stichting Kwaliteitsregister Jeugd (SKJ) – klinkt daadkrachtig, maar blijkt in de praktijk vooral een papieren werkelijkheid.
Het KIT-model en de SKJ-registratie wekken vertrouwen bij beleidsmakers, maar bieden in de praktijk nauwelijks houvast. Veel ervaren zorgverleners beëindigen hun registratie omdat het bureaucratisch belastend is en niets zegt over hun kunde of inzet. Wie wel door de papieren molen komt, voldoet formeel – maar niet altijd inhoudelijk.
Het gevolg? Een tekort aan ervaren krachten, dat wordt opgevuld met mensen die wél papieren hebben – vaak uit het buitenland, met diploma’s die moeilijk te verifiëren zijn en veel lagere toelatingseisen kennen.
Natuurlijk moet de basis op orde zijn – daar is iedereen het over eens. Maar een bureaucratische schijnveiligheid is géén garantie voor kwaliteit. Het zorgt vooral voor een explosie aan controlemechanismen en miljoenenverspilling. Goede zorgverleners haken af, terwijl fraudeurs hun weg moeiteloos vinden.
Fraudeurs lopen voor op het systeem
Fraudeurs zijn altijd een stap sneller dan de bureaucratie. Bij aanvragen voor PGB-zorgmoeten diploma’s worden overlegd – maar net dat is het terrein waar het meest wordt gefraudeerd.
Het systeem eist bewijsstukken, maar heeft geen effectieve §middelen om de echtheid daarvan te controleren. Resultaat: een doorgangshuis voor fraude, onder de vlag van “kwaliteitsbewaking”.
Diversiteit of verdringing?
Sinds het aantreden van kabinet Wilders I was er hoop op verandering. Maar op veel fronten stelt de PVV ernstig teleur. Fleur Agema die als kamerlid zei op te komen voor de Nederlandse zorg, kiest voor verdringing onder het mom van ‘oplossing’.
Ze stelt nu voor om arbeidsmigranten in te zetten tegen het personeelstekort in de zorg – een schijnoplossing. Daarmee laat men de Nederlandse zorgverleners opnieuw in de steek.
En niet alleen een schijnoplossing. Ook een oplossing die gevaarlijk is in de zorg met mensen. Want welke taal gaan we onze ouderen leren? Turks, Eritrees, Syrisch of wordt Engels de gemeenschappelijke voertaal.
Het probleem meneer… dát blijft.
Het waren de filosofische woorden van wijlen Pim Fortuyn. En hoe gelijk had deze beste premier die Nederland nooit heeft mogen hebben.
Het échte probleem zit namelijk in het woud van managers, coördinatoren, toezichthouders en beleidslagen, niet in het tekort aan mensen. En dan zijn er de Nederlandse verzorgenden die al decennia in de zorg werken, maar hun diploma’s telkens opnieuw moeten aantonen – diploma’s die vaak niet eens meer digitaal beschikbaar zijn.
Deze mensen moeten zich verantwoorden, terwijl diploma’s uit exotische oorden veelal zonder controle worden geaccepteerd – met alle risico’s van dien. De eisen daar zijn vaak laag, de kans op fraude is groot, en verificatie is vrijwel onmogelijk.
Taakomschrijving als rookgordijn
De fraude zit allang niet meer alleen in geldstromen, maar ook in de inzet van personeel.
• Gastvrouwen worden begeleiders.
• Thuiszorgmedewerkers worden als helpenden ingezet.
• Helpenden niveau 3 (IG3) worden gepresenteerd als verpleegkundigen.
Dit is geen vergissing, maar bewuste taakfraude – en niemand die ingrijpt. Ondertussen lopen cliënten risico op fouten, miscommunicatie en onveilige zorg. Zolang daar niet op gecontroleerd wordt, blijft deze praktijk bestaan.
Tot slot
De Twentse zorg zucht onder een systeem dat mooier wordt voorgespiegeld dan het is. Wat als “strenge selectie” wordt verkocht, is in werkelijkheid bureaucratische schijnveiligheid. Terwijl gemeenten zichzelf feliciteren met “miljoenenbesparing”, verdwijnen zorgverleners en bloeit de fraude.
BVNL roept op tot echte controle, minder papierwerk en duidelijke grenzen. En vooral: maximaal benutten van ons eigen arbeidsmarktpotentieel. Inclusief ervaren zzp’ers – de mensen die bleven toen het ziekteverzuim opliep tijdens corona, die trouw bleven aan hun cliënten toen anderen het lieten afweten.
Maar in plaats van waardering, door Haagse maatregelen en bangmakerij worden ze gedwongen in loondienst of een beroepsverbod. Met als gevolg een afname van hun inzet in loondienst met 30% en een pen of sleutelhanger op de Dag van de Zorg.
Lever onze kwetsbare mensen niet over aan arbeidsmigranten met oncontroleerbare diploma’s. Laat regionale samenwerking niet verworden tot uitvoering van falend rijksbeleid.
BVNL gelooft niet in mooie praatjes of exotische diploma’s, maar in bewezen kwaliteit – en gezond verstand.
In het belang van Nederland,
Nederland voorop en vooruit.
#GR2026 #BVNL #Enschede en #ElkAndereGemeente
Geef een reactie