De staat van de democratie
Waar is de macht gebleven?
De verlosser en staatsrechtelijk geweten van Nederland is inmiddels ontmaskerd. Maar wie denkt dat daarmee ook de macht is teruggegeven aan de burger, vergist zich. Onder het beleid van Mark Rutte en zijn VVD is onze nationale soevereiniteit stapsgewijs uit handen gegeven. Tegelijkertijd zien we steeds meer activisme en een rechterlijke macht die, onder invloed daarvan, op de stoel van de politiek gaat zitten. Wat stelt onze democratie binnen de rechtsstaat dan nog voor?

Rechtsstaat onder druk

Vrijheid van meningsuiting, vrije pers en toegang tot overheidsinformatie vormen de ruggengraat van onze rechtsstaat. De Wet open overheid (Woo, voorheen de WOB) is zo’n instrument dat transparantie moet garanderen. Maar juist op dit punt wordt het duister.

BVNL is al sinds 2023 verwikkeld in een Woo-procedure over een mysterieuze brief die Nederland naar de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zou hebben gestuurd. Die brief wordt geheimgehouden. De rechter oordeelde begin mei dat het ministerie van Buitenlandse Zaken die brief niet langer achter mag houden.

En actueler kan haast niet. Inmiddels is de brief openbaar – zogenaamd met een voorbehoud – maar tegelijk stelt het kabinet: ná het debat is gewoon getekend bij het kruisje. Nederland draagt opnieuw macht over aan de WHO. Aan een organisatie geleid door Tedros Adhanom Ghebreyesus – voormalig lid van een gewelddadige communistische beweging in Ethiopië.

Deze overwinning van BVNL maakt duidelijk: onschuldige documenten worden ‘geheim’ verklaard, als afleidingsmanoeuvre. Zodat burgers ontmoedigd raken en financieel worden uitgeput in juridische strijd.

Rutte tekent door – ook na zijn aftreden

De kwestie raakt aan een groter probleem: internationale verplichtingen die verregaande gevolgen hebben voor onze autonomie worden ondertekend zonder democratische controle. Neem de uitspraken van toenmalig minister Fleur Agema over de NAVO en de AIVD. In haar beantwoording van Kamervragen in januari 2025 bevestigde zij dat sommige verplichtingen “niet juridisch bindend” zijn, maar wél verplichtend.

Opmerkelijk is vooral de ondertekening van het NAVO-document – het Vilnius Summit Communiqué – door Mark Rutte op 11 juli 2023. Rutte deed dat na de val van zijn kabinet op 7 juli 2023, als demissionair minister-president. De val van Rutte IV kwam notabene voort uit een asielcrisis – een dossier waarop Nederland al jarenlang geen controle meer lijkt te hebben.

Dat Rutte zijn macht niet zomaar wil inleveren, werd al pijnlijk duidelijk in 2021, tijdens de coronaperiode. Hij maakte er toen openlijk grappen over hoe machtig hij zich voelde als demissionair premier. En ook hier geldt: hij tekende, het volk verliest.

Politiek zwijgt of saboteert

Waar Pieter Omtzigt toen nog boosheid veinsde, zweeg hij daarna en frustreerde het debat verder. Net als nu op andere dossiers. De boodschapper is veranderd – waar het toen Sybrand Buma was, heet hij nu Dick Schoof – maar het patroon blijft hetzelfde: informatie komt te laat of wordt bewust vaag gehouden.

In een informatiesessie op het ministerie van Algemene Zaken in juli 2024, onder leiding van minister-president Dick Schoof, werden cruciale afspraken besproken met:

  • Minister Fleur Agema (PVV) – Volksgezondheid, Welzijn en Sport
  • Minister Casper Veldkamp (NSC) – Buitenlandse Zaken
  • Minister Judith Uitermark (NSC) – Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties
  • Minister David van Weel (VVD) – Justitie en Veiligheid
  • Minister Berkelmans (VVD) – Defensie

De afspraken omvatten zeven ‘civiele paraatheidsgebieden’:

  1. Continuïteit van de overheid
  2. Energievoorziening
  3. Grootschalige opvang van personen (denk: migratie)
  4. Voorziening van levensbehoeften
  5. Medische opvang
  6. (Tele)communicatie
  7. Transport

Van volksvertegenwoordiging naar uitvoeringsorgaan

Dit raakt aan de kern. Wat altijd tot de kerntaken van onze overheid behoorde – veiligheid, ordehandhaving, infrastructuur – wordt nu gedeeld met of overgedragen aan internationale partners. En ook op sociaal terrein – zorg, huisvesting, onderwijs, werkgelegenheid, een leefbare omgeving – verschuift de regie.

Door het ondertekenen van deze afspraken degradeert de overheid zichzelf tot uitvoeringsorgaan van de WHO of de NAVO. Maar wie is dan nog verantwoordelijk voor de belangen van de Nederlandse bevolking?

Concluderend: Tijd voor herbezinning

Je kunt vele duidingen geven aan het handelen van Mark Rutte en de partijen die hem al die jaren steunden. De VVD, het NSC van nu (voorheen CDA van 2012), maar ook anderen die telkens weer meebuigen.

Feit is: wij zijn geen revolutionair volk. Maar juist daarom begint verzet klein. Laat het beginnen met een rode stip op een stembiljet.

En als je stemt – stem dan niet strategisch.
Niet uit angst. Niet uit berekening.
Stem met je hart.

Stem in het belang van Nederland.
Nederland voorop en vooruit.

#TK2025 #STEMBVNL