Kunst en islam, anders gesteld, wordt de weergave van levende wezens een ongemakkelijke burenruzie in de dop?
Of de kunst van Studio Complex in Enschede, met haar kleurrijke robots, flamingo’s en insectachtige bouwwerken, daaronder valt — ik weet het niet. En ik doel ook niet op bekende voorbeelden zoals deze of deze. Ook niet om afbeeldingen die worden gecensureerd voor de islamitische “markt”. Nee, waar ik op doel zou kunnen zijn een kunstzinnige weergave van een menselijk varken!
En misschien gaat het terug op de grotschilderingen, misschien ook niet. Ik geef het ruiterlijk toe: ik ben niet kunstzinnig genoeg om het te doorgronden. Op festivals of een oppasdag kan ik het zeker waarderen. Maar in de dagelijkse praktijk heb ik er weinig mee.
Toch is er iets dat ik wél weet: binnen de islam bestaat een eeuwenoude terughoudendheid — of zelfs verbod — als het gaat om het afbeelden van levende wezens. Zeker wanneer het om mensen en dieren gaat. Dat is geen mening, maar een feitelijke religieuze opvatting die breed gedragen wordt, zeker in de meer islamitisch orthodoxe kringen.
En juist daarom is het fascinerend — of misschien wrang — dat de gemeente Enschede nu besloten heeft om Studio Complex te vestigen op de kavel direct náást de plek waar de nieuwe moskee moet komen. Een moskee waar jarenlang politieke strijd over is gevoerd.
Even terug in de tijd
Tijdens mijn eerste raadsperiode is er tweemaal gestemd over de bouw van deze moskee, op de hoek Kuipersdijk / Wethouder Beversstraat. De eerste keer haalde het voorstel het niet — tot verdriet van partijen als D66 en PvdA. Maar zij lieten het er niet bij zitten.
Nadat de Raad van State in hun voordeel oordeelde, kwam er alsnog een nipte meerderheid in de gemeenteraad. Ik stemde wederom tegen, met een duidelijke stemverklaring. Niet uit afkeer van religie, maar omdat deze locatie in mijn ogen ongeschikt is voor een gebedshuis van deze omvang.
Ondertussen werd het bestemmingsplan in 2023 ‘onherroepelijk’ vastgesteld. Het perceel is verkocht aan de Islamitische Stichting Nederland voor € 889.500,-. De aanleg van een oprit is een taak van de gemeente. Er moet nog een omgevingsvergunning komen, inclusief een Bibob-toets, maar dat zijn details.
De politieke strijd is gestreden. Het besluit is genomen.
En toen kwam Studio Complex
Het collectief van twintig kunstenaars dat eerder tijdelijk gehuisvest was bij het oude Tubantiapand, krijgt nu een nieuwe plek op gemeentegrond, pal naast de moskee locatie. De grond is vervuild en moet worden opgehoogd. De kunstenaars investeren zelf zo’n vijf tot zes ton, maar vragen daarnaast om gemeentelijke subsidie: 140.000 euro om het terrein überhaupt bruikbaar te maken.
Ze noemen zichzelf een broedplaats voor kunst: metaal, hout, elektronica, textiel, muziek, fotografie. Niks mis mee. Maar wél reden om een vraag te stellen die niemand lijkt te durven stellen: wat gebeurt er als religieuze gevoeligheden botsen met de expressievrijheid van kunstenaars?
Wat als een afvalkunstwerk of performance als blasfemisch (godslastering) wordt ervaren? Wat als er wrijving ontstaat over muziek, nachtrust of bezoekersstromen?
Kunst en islam
De combinatie lijkt mooi op papier. Maar in de praktijk blijkt keer op keer hoe moeilijk de spanning tussen culturele expressie en religieuze overtuiging te hanteren is — zéker als beide in elkaars directe nabijheid worden gepland.
De gemeente heeft nu een situatie gecreëerd waarin twee werelden naast elkaar moeten leven, terwijl er in de basis wezenlijke verschillen bestaan over wat wel of niet mag worden verbeeld, gezegd, getoond of gedaan.
Afsluitend
Maar misschien — en dat is een vraag die minstens zo belangrijk is — moeten we het ook van een andere kant bekijken.
Of zijn we in Enschede juist onderscheidend? Zijn wij inderdaad de gemeente die wederom aantoont dat we, vanuit onze westerse manier van leven, met onze normen, waarden en tradities, met en naast elkaar kunnen leven — ongeacht kleur of religie? Laten we zien hoe elke vorm van kunst, elke religie, juist kan verrijken? Dat we écht vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan, zonder meteen te vervallen in een doemscenario?
Als dát de uitkomst is van deze samenkomst van werelden, dan verdient Enschede geen zorgelijke blik — maar juist een compliment.
Ik wens beide partijen oprecht het beste. Het is dan ook moedig om deze eerste proef aan te gaan.
Maar ik vrees dat dit gemeentebeleid straks meer is dan alleen kleurrijk. Het zou wel eens de eerste testcase kunnen worden van een spanningsveld dat men liever niet onder ogen wil zien.
In het belang van Nederland,
Nederland voorop en vooruit.
#BVNL #GR2026 #Enschede en elk andere #Gemeente
Nooit opgeven, niets doen is geen optie. Nederland is het waard!
Een oproep: wij zijn voor onze betalingsverplichtingen afhankelijk van donaties van onze leden / lezers of reclame. Reclame maken betekent in veel gevallen ook onafhankelijkheid inleveren en daar passen we voor. Daar komt bij: het midden- en kleinbedrijf is al bijna uitgeroeid door handelen van de huidige overheid. Daarom deze oproep: steunt u ons s.v.p. met een kleine donatie, als het uitkomt een wat grotere of wordt lid van onze beweging / partij. Er blijft nergens geld aan de welbekende strijkstok hangen. Alle financiën verkregen via donaties of lidmaatschap worden gebruikt voor het hosten van onze website en informatievergaring. Het bankrekening nummer van Verbindend Enschede: NL37 KNAB 0257 6796 42
Geef een reactie