Klachtencommissariaat: tussen macht en machteloosheid
Dat het bij een kleine afdeling al snel over de persoon zelf gaat, is begrijpelijk. Echt pijnlijk wordt het wanneer politieke krachten macht inzetten als middel en individuen slachtofferen voor eigen organisatorisch gewin. Maar het is niet enkel deze kleine afdeling waar nu weer een rapport van wordt achter gehouden, want geheimhouding. Het is de achterkamertjes bestuurscultuur die zo bleek uit deze publicatie in Enschede in stand wordt gehouden.

Plek in de organisatie

De klachtencommissaris hoort onafhankelijk te zijn. Daarom verleent hij geen bijstand aan raadsleden, maar functioneert hij tussen inwoner en bestuursorgaan. Juist om die onafhankelijkheid te waarborgen, werd het klachtencommissariaat in Enschede destijds onder directe verantwoordelijkheid van burgemeester Onno van Veldhuizen (D66) geplaatst.

Op papier klinkt dat logisch. In de praktijk bleek dat echter een constructie waarbij de burgemeester directe invloed hield op een toezichthoudend orgaan dat juist toezicht zou moeten houden op het bestuur waar hij zelf onderdeel van uitmaakt.

Machtsconcentratie in de praktijk

Onder diezelfde burgemeester zagen we hoe ondernemers als Gertjan Ardesch de afgrond in werden gedreven, terwijl anderen – zoals Lithium Works – een lening kregen zonder bedrijfsplan. Daarbij was ook de huidige NSC-minister en toenmalig gedeputeerde Eddy van Hijum betrokken. Hij wist van deze gang van zaken, maar misleidde desondanks Gedeputeerde Staten.

Dat Van Veldhuizen de touwtjes graag in handen hield, bleek ook tijdens de coronaperiode. Hij zei letterlijk: “Covid-19 gaat, ligt de macht in de regio volledig bij de voorzitter van de Veiligheidsregio Twente.” Dit typeert zijn bestuursstijl: strak sturen, controle houden – ook op zaken die onder onafhankelijke controle zouden moeten vallen, zoals het klachtencommissariaat.

Machtsmisbruik en mensen als passant

Dat om macht te behouden individuen worden beschadigd, lijkt voor sommigen geen bezwaar meer. Namen zoals Ninke van der Kooi zijn dan slechts passanten.

Maar ook de in het artikel genoemde oud-VVD-wethouder Erdo Smit van Haaksbergen en het college van B&W in Enschede zijn in deze situatie dubbel slachtoffer: enerzijds van de machtsspelletjes, anderzijds van hun afhankelijkheid van diezelfde macht.

En als beloning mogen ze meedraaien in wat velen inmiddels het ‘kartel’ noemen — een gesloten netwerk waarbinnen benoemingen, loyaliteit en stilzwijgen leidend zijn.

Netwerkcorruptie en de baantjescarrousel

Wat zich in coronatijd openbaarde, was al langer zichtbaar: netwerkcorruptie, vriendjespolitiek en een baantjescarrousel waarin bestuursfuncties onderling worden verdeeld. Nieuwe instituten als het Outbreak Management Team (OMT) en het Maatschappelijk Impact Team (MIT) werden opgericht, zogenaamd voor crisisbestrijding, maar bleken in de praktijk vooral een vehikel voor het creëren van goed betaalde posities binnen het bestaande netwerk.

Vandaag zien we hoe steeds meer beleid tot stand komt onder invloed van lobbyisten en belangenorganisaties. Technocraten en NGO-bestuurders die zelden of nooit voelen wat gewone inwoners voelen, bepalen in toenemende mate de koers.

De linkse netwerkfinanciering

Neem bijvoorbeeld de Nationale Postcode Loterij. Via de Holding Nationale Goede Doelen Loterijen N.V. is deze een spil in een links netwerk van actiegroepen en NGO’s. Organisaties als de Clinton Foundation, Cordaid, Amnesty International, Bellingcat, Urgenda, Greenpeace en Milieudefensie ontvangen miljoenen, mede mogelijk gemaakt door Nederlandse deelnemers aan de loterij. Deze clubs brengen genderbeleid, klimaatdwang en ideologieën onder het mom van “goed doen”, maar met een duidelijke politieke kleur.

Daarbij komt ook nog dat gemeenten, provincies en het Rijk flink bijdragen aan deze netwerken. Wie de gemeentelijke jaarrekening goed bekijkt, zal posten ontdekken die niets te maken hebben met kerntaken als veiligheid, infrastructuur of een schone leefomgeving, maar alles met linkse idealen en symboolpolitiek.

Waarom we rechts stemmen, maar links beleid krijgen

Veel mensen vragen zich af: waarom stemmen we rechts, maar krijgen we links beleid? Dit is een belangrijk deel van het antwoord. Linkse netwerken, NGO’s en lobbyclubs zijn al jarenlang structureel verankerd in beleidsvorming, subsidieverlening en bestuurslagen. Ze zijn daar simpelweg beter in dan rechtse partijen, die vaak vooral campagne voeren in verkiezingstijd maar de tussenliggende jaren nauwelijks institutionele macht opbouwen.

Er moet iets fundamenteels veranderen

Wat Nederland nodig heeft, is een politieke stormram. Eén die door al die lagen van netwerkcorruptie en baantjescarrousels heen beukt. We zijn daar nog niet, maar het is nodig. Want waar ‘links’ beleid steeds vaker destructieve trekken vertoont, is gezond ‘rechts’ beleid gebaseerd op het dragen van verantwoordelijkheid — in het bedrijf, op straat, en in het gezin.

De echte strijd van deze tijd gaat niet meer over de klassieke tegenstellingen als links en rechts, maar over iets fundamentelers:

  • Vrijheid versus maakbaarheid
  • Vertrouwen versus controle
  • Verantwoordelijkheid versus regelzucht

Concluderend

Tijdens het schrijven van deze column dacht ik terug aan een treffende zin: “Wie kent ze niet… de gehoorzamen. De door hun partij opgeleide politici, ambtenaren van de Belastingdienst en het ministerie van VWS, de klantenservice cq klachtenafhandeling bij de overheden; getrouwen die heiligen gehoorzamen.”

Deze gehoorzamen bevolken ook het klachtencommissariaat. En zolang de organisatiestructuur niet fundamenteel verandert, blijft het bij symbolische wisselingen van de wacht. De slager, opgeleid en benoemd door het kartel, keurt nog steeds zijn eigen vlees.

Stem voor verandering
Stem voor verandering.
Stem in het Belang van Nederland.

In het belang van Nederland,
Nederland voorop en vooruit.

Nooit opgeven, niets doen is geen optie. Enschede is het waard!

#TK2025 #GR2026 #StemBVNL