Vandaag 4 april 2022 is het 73 jaar geleden dat de NAVO werd opgericht. De NAVO is een militair verdrag -vooral als tegenkracht tegen de communistische landen in het Oostblok– dat wederzijdse verdediging en samenwerking wederzijdse verdediging en samenwerking van Noord-Amerikaans en Europese landen regelt. De taak dus heeft om de vrede in Europa (samen met de VN) te handhaven.

De oorspronkelijke ondertekenaars waren: België, Canada, Denemarken, Frankrijk, IJsland, Italië, Luxemburg, Nederland, Noorwegen, Portugal, Verenigd Koninkrijk (Engeland, Wales, Schotland en Noord-Ierland) en de VS mee. Het verdrag is nooit gewijzigd, ondanks veranderde internationale verhoudingen en latere toetreding van andere landen tot de NAVO (en oprichting 1993 / latere uitbreiding EU). Artikel 5 is het sleutelartikel van het verdrag, waarin elke lidstaat verplicht wordt om een aanval op één lidstaat te beschouwen als een aanval op alle lidstaten.

Op 14 mei 1955 werd in Warschau het Warschaupact opgericht. Dit als reactie op het toetreden van de Bondsrepubliek Duitsland tot de NAVO. De ondertekenaars van het Warschaupact (waar de Sovjet-Unie een zeer dominante rol in had) waren naast de Sovjet Unie: Albanië, Bulgarije, Roemenië, de DDR, Hongarije, Polen en Tsjechoslowakije-Slowakije.

Inmiddels zijn Albanië (2009), Bulgarije (2004), Roemenië (2004), DDR (na de val van de muur samen Duitsland), Hongarije (1999), Polen (1999) en Tsjechië (1999) en Slowakije (2004) (tot 1993 Tsjechoslowakije) allen lid van de NAVO en is het Warschaupact in 1991 opgeheven.

Van de voormalige Warschaupact ondertekenaars zijn Bulgarije, Roemenië, DDR (nu dus Duitsland), Hongarije, Polen, Tsjechoslowakije (als Tsjechië en Slowakije) tevens lid van de EU. Albanië is sinds 2014 (vanaf 2020 is gestart met de definitieve lidmaatschap onderhandeling) kandidaat lidstaat van de EU.

In de tijdlijn van de afbeelding is goed te zien hoe de NAVO (net als de EU) na de oprichting naar het oosten uitbreidde. Is het dan een vreemde vraag of de NAVO in de loop der jaren van verdediger is geworden tot een ‘veroveraar’?