In tijden van extremen moeten we onze historie koesteren

In tijden van extremen moeten we onze historie koesteren
We leven in een tijd waarin de uitersten aan terrein winnen. De nuance verdwijnt, redelijkheid wordt verdacht gemaakt, en wie vasthoudt aan traditie of verantwoordelijkheid, wordt gezien als sta-in-de-weg voor de ‘vooruitgang’. Maar wie vooruit wil zonder rugzak, verliest zijn ankers. En dat is precies wat er nu gebeurt – onder druk van ideologieën die eerder faalden: het globalisme van de islam en het socialisme van GroenLinks/PvdA. Beide stromingen beloven maakbaarheid, maar leveren vooral conflict, verdeeldheid en afhankelijkheid op. Juist daarom moeten we onze historie, onze waarden en onze vrijheden koesteren.

Het generatieconflict van PvdA/GroenLinks

“Generatie X heeft afgedaan,” schreef advocaat René Rorink onlangs in een opiniestuk in Tubantia. Hij doelde op zijn eigen generatie, maar het stuk riep bij mij vooral de vraag op: wie rekent hier eigenlijk af met wie?

Bij de geradicaliseerde koers van PvdA/GroenLinks zie je het generatieconflict scherp naar voren komen. De babyboomers en Generatie X – de generatie die ons land hielp opbouwen na de oorlog, die werkte, ondernam, zich aanpaste aan veranderende tijden – worden nu weggezet als conservatief, bezit-georiënteerd, ja-knikkend. Weg ermee, vinden de activistische jongeren. Alles moet anders, liefst radicaal, liefst vandaag.

Maar aan de andere kant van het politieke spectrum zie je extremen. Influencers en partijen die de islam zien als nieuwe achterban. Maar waar zij aan voorbij gaan is dat de islamitische machten in het Midden-Oosten zien dat een liberale islam beter is voor investeerders.

De islamitische machten hebben veelal in het Westen gestudeerd en weten dat een gematigde islam gunstiger is voor buitenlandse investeringen. Ironisch genoeg richten de rechtse influencers en partijen zich juist op een achterban die vasthoudt aan traditionele, conservatief-islamitische denkbeelden – niet zelden geïmporteerd uit het verleden. En ook zij keren zich, net als de activistische linkerflank, tegen Generatie X en alles waar die generatie voor stond: zelfredzaamheid, verantwoordelijkheidsbesef, vrij ondernemerschap.

En zie daar: de gedeelde vijand — het kapitalisme.

Wie het echte kapitaal bezit

Als we het hebben over ‘kapitalisme’ als vijand, moeten we goed definiëren waar we het over hebben. Want het zijn níet de middenstanders, de zzp’ers of de familiebedrijven die het systeem domineren. Integendeel: zij hebben de afgelopen jaren juist het meest moeten inleveren. Terwijl grote woorden worden gesproken over klimaat, gelijkheid of solidariteit, is het telkens weer het midden- en kleinbedrijf dat opdraait voor de lasten. Net als de middeninkomens.

Het echte kapitaal — de werkelijke macht — zit bij de internationale beleggersfondsen, vermogensbeheerders, centrale banken en investeringsmaatschappijen die opereren zonder democratische controle. Denk aan BlackRock, Vanguard, State Street, of de niet-gekozen instituties die ver boven onze nationale economieën zweven. Zij beslissen waar het geld stroomt, wie toegang krijgt tot markten, welke bedrijven groeien en welke verdwijnen. En vaak werken zij hand in hand met overheden en NGO’s die de illusie van ‘maatschappelijk verantwoord beleid’ verkopen — maar in feite een technocratische agenda volgen.

Deze machten hebben geen vaderland, geen gemeenschap, geen geschiedenis. Alleen spreadsheets en winstmarges. En zij hebben er belang bij dat mensen worden losgetrokken van hun tradities, gemeenschappen en zekerheden — want wie geen houvast meer heeft, is kneedbaar. Is maakbaar. Is te sturen.

Dit kapitaal is ideologisch leeg, maar politiek machtig. Het heeft geen belang bij sterke gemeenschappen of nationale zelfbeschikking – het heeft belang bij controle, schaalvergroting en culturele ontbinding.

Dat is het kapitalisme waartegen wij ons moeten verzetten: ongebonden kapitaal dat alles omvormt tot markt en mens tot consument. Niet de ondernemer op de hoek, niet de boer of winkelier, maar de financieel-ideologische elite zonder gezicht of verantwoording.

En dus vooral niet meegaan in extremen waar het hoefijzer elkaar gaat raken.

Links en rechts raken elkaar in de extremen

Niet omdat ze werkelijk elkaars waarden delen, maar omdat ze een gemeenschappelijk vijand hebben gevonden: het liberale Westen. Of het nu ‘woke’, feminisme, kapitalisme, Israël of de democratische rechtsstaat is — beide extremen willen breken met de moderne samenleving zoals die na de Tweede Wereldoorlog is opgebouwd.

Het ongemakkelijke is: deze radicalisering beperkt zich niet tot links. Waar PvdA en GroenLinks steeds vaker ruimte geven aan antisemitische sentimenten onder het mom van ‘solidariteit’, zien we aan de andere kant van het spectrum rechtse influencers en partijen die flirten met conservatief-islamitische stromingen.

Andrew Tate is daarin het schoolvoorbeeld: een invloedrijke figuur die de islam omhelst als tegenkracht tegen westerse vrijheid, feminisme en gelijkheid. Hij presenteert religieuze orthodoxie als ‘verlossing’ van het moderne Westen – en spreekt daarmee miljoenen jonge volgers aan.

Maar ook in de politiek zie je hoe partijen, uit electoraal opportunisme, hun toon matigen richting conservatief-islamitische achterbannen. Niet omdat ze hun waarden delen, maar omdat ze denken dat ze met gedeelde vijanden – woke, de EU, LHBT-activisme – ook bondgenoten hebben gevonden.

Links en rechts raken elkaar hier in het gevaarlijkste punt: het opofferen van liberale, democratische en nationale waarden voor ideologische winst. Waar links zijn principes verliest in intersectionele strijd tegen Israël, verliest rechts zijn ruggengraat in de strijd tegen moderniteit. En beide keren is het resultaat hetzelfde: de deur wordt opengezet voor krachten die niets moeten hebben van individuele vrijheid, van gelijkwaardigheid, van een open samenleving.

Extremisme slaat toe

Het is belangrijk om te benadrukken dat niet alle joden zionisten zijn, en dat zionisme een politieke beweging is, los van de religieuze of culturele identiteit van het jodendom. De wijze waarop het Israëlisch overheidsbeleid zich profileert, zorgt wereldwijd voor politieke spanningen. Maar dat mag nooit een excuus zijn voor antisemitisme, dat in Europa opnieuw een verontrustende opmars doormaakt — mede gevoed door ideologische simplificatie en collectief schulddenken.

Wat je ook van de regering-Netanyahu vindt: Israël is vandaag de dag nog altijd het enige stabiele, democratische land in het Midden-Oosten. Je zult dan ook een verschil moeten maken tussen Israëliërs, joden en zionisten.

Tijdens mijn bezoeken leerde ik Israëliërs vooral kennen als veerkrachtig, ondernemend, gastvrij en trots op hun land en geschiedenis. Zakelijk hard, maar sociaal open. Je kunt het oneens zijn met hun beleid, maar ze voeren wél het gesprek. Die openheid ontbreekt totaal bij de groeiende groep extremen. Daar regeert de morele verontwaardiging, het wantrouwen, de afkeer van andersdenkenden.

Het is tekenend voor wat er gebeurt als ideologie belangrijker wordt dan menselijke maat.

Afgedankt, maar niet gebroken

Ja, ik behoor tot de generatie die nu wordt afgeschreven. Maar ik heb nooit gebogen. Niet voor dogma’s, niet voor systemen die mensen klein houden. Ze kunnen me mijn bedrijf afpakken, mijn zekerheden, maar niet mijn waardigheid. En dat is precies wat onze generatie – Generatie X – opnieuw moet vinden: ruggengraat. Geen conformisme, maar visie. Visie op een samenleving waarin mensen centraal staan, niet structuren. Waar gemeenschappen sterker zijn dan markten of ministeries.

Een appel aan de toekomst

Mijn klassiek-liberaal nationalisme met libertaire wortels – vrijheid en verantwoordelijkheid – botst met de bureaucratie en de centralistische logica van de EU. Maar ik blijf die verantwoordelijkheid wél nemen. Ook voor de generaties na ons: Xennials, Millennials, Generatie Z. Zij staan voor enorme opgaven, en het is de vraag of zij in sociaal, economisch en cultureel opzicht beter af zullen zijn dan wij.

Juist daarom moeten we de brug slaan. Niet door onze geschiedenis te herschrijven of onze ouders te verloochenen en mee te gaan in extremen, maar door dat wat werkte te behouden en weer in ere te herstellen. Want zonder wortels is er geen toekomst – alleen een val in het extreme.

Conclusie

We moeten leren weer onderscheid te maken tussen mensen en ideologieën:

• Niet elke moslim is een extremist.
• Niet elke christen is een zendeling.
• Niet elke jood is een zionist.
• Niet elke socialist wil staatscontrole.
• Niet elke kapitalist is een uitbuiter.
• Niet elke nationalist is een racist.

Collectivistisch denken — waarbij mensen gereduceerd worden tot ideologische karikaturen — ondermijnt het individu en geeft macht aan de luidruchtige minderheid, ten koste van de stille meerderheid. Het is tijd om dat patroon te doorbreken.

Als je stemt – stem dan niet strategisch.

Niet uit angst. Niet uit berekening.

Stem met je hart.

Stem in het belang van Nederland.
Nederland voorop en vooruit.

#TK2025 #StemBVNL