Gemeenten gegijzeld door Twence — en de democratie verliest opnieuw
Tien Twentse gemeenten presenteren hun stroomdeal met Twence als een stap naar stabiliteit: tien jaar lang “eigen” stroom, weg van grillige marktschommelingen. Maar achter die belofte gaat een constructie schuil die de democratie verzwakt en de gemeenten financieel klem zet.

Een constructie die voelt als gijzeling

Na de verkoop van aandelen door drie gemeenten zet Twence zijn positie krachtiger neer dan ooit. De overgebleven aandeelhouders zijn tegelijkertijd klant én eigenaar. Daarbij is een jaarlijks gegarandeerd dividend van circa 7 miljoen euro overeengekomen. Dat klinkt aantrekkelijk, maar het creëert één probleem: er ontstaat een perverse prikkel om de energieprijs hoog genoeg te houden om dat rendement veilig te stellen.

De vraag dringt zich op: Is de stroomprijs afgestemd op de markt — of op het beschermen van dividend?

Onzichtbare financiële risico’s

Gemeenten noemen “prijsstabiliteit” als voordeel. Maar we weten niet:

  • wat die prijs is,
  • hoe die berekend is,
  • of dit werkelijk goedkoper, duurder of gelijk is aan de markt,
  • of toekomstige investeringen (zoals een nascheidingsinstallatie) worden betaald uit winst óf uit hogere stroomtarieven.

Zolang deze informatie ontbreekt, kunnen gemeenteraadsleden onmogelijk hun controlerende taak uitvoeren. De inwoners al helemaal niet.

Wanneer publieke bedrijven private trekjes krijgen

Twence profileert zich als duurzaam, innovatief en regionaal betrokken. Maar tegelijk functioneert het als een bedrijf dat een rendement moet leveren — en dat rendement gaat terug naar dezelfde gemeenten die klant zijn. Zo ontstaat een gesloten kring: de burger betaalt de rekening, maar de interne prikkels blijven verborgen.

De democratie verdient meer openheid

Dit is wat er misgaat: grote financiële beslissingen worden verplaatst naar half-openbare structuren waar minder controle is, minder transparantie en waar politieke verantwoordelijkheid vervaagt.

Waar geen openheid is, kan geen vertrouwen bestaan.

Vijf vragen die elke gemeenteraad nú moet stellen

  1. Wat is de afgesproken stroomprijs, en hoe is bepaald dat deze marktconform is?
  2. Hoe wordt voorkomen dat de prijs kunstmatig hoog blijft ter bescherming van het dividend?
  3. Worden investeringen (zoals nascheiding of CO₂-afvang) betaald uit de winst, of via hogere tarieven voor gemeenten?
  4. Welke risico’s nemen de aandeelhoudende gemeenten precies — en zijn die in beeld gebracht?
  5. Waarom is gekozen voor een contract van 10 jaar zonder publieke onderbouwing van alternatieven?

Zonder antwoorden blijven we met een systeem zitten dat meer op een financiële fuik lijkt dan op een duurzame strategie.

Conclusie

De inwoners van Twente verdienen eerlijkheid, transparantie en bestuurlijke moed — geen gesloten deals waar zij geen zicht op hebben maar wel voor betalen.

Nooit opgeven. Niets doen is geen optie.
Voor het Belang van Enschede.