Lees en huiver: De gemeente als grondgrabbelaar: een nieuw hoofdstuk in bestuurlijke willekeur. In een van mijn vorige columns wees ik al op de vastgoedcapriolen van de gemeente Enschede: te dure aankopen, gemiste kansen en een gebrek aan visie. Maar dacht je dat het niet erger kon? Maak nu kennis met het snippergroen-debacle aan de Oosterstraat, waar de gemeente zich opnieuw van haar meest inefficiënte en willekeurige kant laat zien.
Historische context
Al bijna vijftig jaar gebruiken bewoners van de Oosterstraat een strook gemeentegrond als voortuin. Destijds met goedkeuring, nu plotseling met dreigementen. De gemeente wil de grond terug en zwaait met juridische stappen. Vijftig jaar lang was het geen probleem, maar nu is het ineens een principekwestie. Waarom? Niemand die het helder kan uitleggen. De bewoners beroepen zich op verjaring – logisch, na zo’n tijd – maar de gemeente houdt vast aan een vage gebruiksovereenkomst uit een ver verleden. Dit riekt naar een excuus om koste wat kost gelijk te krijgen.
Verspilling van ons belastinggeld
Het is niet alleen bestuurlijke willekeur, het is ook verspilling. Stel je voor: advocaten, rechtszaken, ambtelijke uren – allemaal om een paar vierkante meter grond die al decennia functioneel in gebruik is. Wat is het doel? Geld verdienen aan snippergroen zonder marktwaarde? Of een machtsspelletje om te laten zien wie de baas is? Ondertussen zitten bewoners met de stress en wij, de belastingbetalers, met de rekening.
Het past naadloos in het patroon dat ik eerder schetste: een gemeente die niet weet wat ze met haar vastgoed aan moet. Geen visie, geen consistentie, alleen ad-hocbesluiten die meer kosten dan ze opleveren. Dit is geen incident, maar een structureel probleem.
In 2012 bleek al dat Enschede maximaal 85 miljoen euro moest afboeken op haar grondbeleid. De gemeenteraad had te weinig kennis, het college onderschatte stelselmatig de situatie, en ondanks signalen over de financiële risico’s werden projecten tóch doorgedrukt. Het resultaat?
Een grondbedrijf dat allang niet meer crisisbestendig is en een bestuur dat vooral op korte termijn denkt.
Besluitvorming onttrokken aan de gemeenteraad
Enschede lijkt niets geleerd te hebben van deze fouten. De nieuwste ontwikkeling is de invoering van een strategisch verwervingskrediet, waarbij de gemeenteraad haar controle grotendeels uit handen geeft.
Ooit werd het actieve grondbeleid stopgezet om financiële rampen te voorkomen, maar nu krijgt het college opnieuw vrij spel om strategische aankopen te doen zonder dat de raad zich over elke transactie hoeft uit te spreken. In theorie klinkt dit als een manier om slagvaardiger te opereren, maar in de praktijk betekent het dat het handelen van het college grotendeels wordt onttrokken aan democratische controle.
De raad, die al eerder tekortschoten in kennis en grip op het grondbeleid, dreigt opnieuw buitenspel te worden gezet. Dit terwijl de gemeente strategische grondposities wil verwerven, waarbij grote financiële risico’s op de lange termijn niet zijn uit te sluiten. Wordt dit wederom een miljardenblunder die de stad jarenlang op achterstand zet?
De tactiek: intimideren en doordrukken
En het stopt niet bij snippergroen. Recent bleek dat de gemeente zich ook actief bemoeit met critici. Wethouder Niels van den Berg, die eerder sociale huurwoningen in de nieuwe wijk al exclusief aan Oekraïners beloofde, belt nu inwoners op die online kritiek uiten.
Nu is het Coen Hazekamp die geen antwoord krijgt op zijn vragen. Vertrouwd partijgenoot van Niels van den Berg, wethouder Marc Teutelink, op gerenommeerde advocaten. Want zo geeft hij aan: het heeft nauwelijks tot gedoe geleid. Maar inmiddels zijn er drie locaties waar er wel degelijk sprake is van gedoe. Of gaat deze collega-wethouder en partijgenoot van Niels van den Berg ook bellen met kritische inwoners?
Het Enschedese college lijkt steeds meer op een politiek kartel dat geen tegenspraak duldt. Eerst het doorschuiven van sociale huurwoningen aan statushouders en Oekraïners, nu het de mond snoeren van critici. De tactiek is helder: negeren, doordrukken en als dat niet werkt, simpelweg intimideren. Dit past eerder bij autoritaire regimes dan bij een democratische gemeente.
Tijd voor verandering
Maar de vraag is: hoelang pikken de inwoners van Enschede dit nog? Hoelang accepteren we dat onze eigen mensen achtergesteld worden? Dat de gemeente zich gedraagt als een inefficiënte vastgoedhandelaar die grond terugclaimt als het haar uitkomt, maar tegelijkertijd bakken geld verspilt aan een bureaucratisch circus? Dat bestuurders liever burgers het zwijgen opleggen dan luisteren?
Tijd voor een wake-upcall. Stop met het najagen van zinloze conflicten en begin met écht professioneel vastgoedbeheer. Dat betekent: geen vage beleidskeuzes, maar transparantie, marktkennis en langetermijnvisie. Voorkom dat fouten uit het verleden zich blijven herhalen. Of willen we nog vijftig jaar doorgaan met dit soort grondgrabbelarij en politieke willekeur?
Conclusie
De huidige bestuurders in Enschede hebben geen visie. Ze laten beleidsambtenaren een beleidsstuk schrijven op basis van subsidieregels. Subsidieregels die in werkelijkheid een financiering zijn.
De landelijke overheid betaalt de helft van de kosten als er 100% wordt voldaan aan de eisen zoals ze zijn gesteld bij de subsidieaanvraag. Dit is een van de redenen om mensen te intimideren. Als namelijk wordt afgeweken van eerdere plannen, dan kost dit de gemeente (en ons dus als belastingbetaler) miljoenen extra!
Er moet namelijk 50% van het projectbedrag terugbetaald worden.
Geef een reactie