De 170.000-illusie
De column “Hoe strategie een molensteen werd” heeft veel losgemaakt. Er kwamen veel vragen en opmerkingen binnen, onder andere over de investeringen waarop deze ambitie is gebaseerd en over de rol van moties binnen de gemeenteraad.
Terecht. Want wie beter kijkt, ziet geen gedragen stadsstrategie, maar een politiek proces waarin ambitie steeds verder is losgezongen van uitvoering en controle.
Wat is een motie
Een motie is een voorstel, verzoek of opdracht van één of meer raadsleden aan het college van B&W (burgemeester en wethouders) om iets te doen, te laten of een bepaald standpunt in te nemen. Dat kan gaan over een onderwerp dat al op de agenda staat, maar ook over een motie vreemd aan de orde van de dag.
Het college is juridisch niet verplicht een aangenomen motie uit te voeren. Wel heeft het aannemen ervan grote politieke betekenis. Het negeren van een motie kan — zeker bij brede steun — politieke consequenties hebben.
De welgevallige motie
Die politieke druk wordt vanzelfsprekend groter naarmate de steun in de raad breder is.
De inmiddels verdwenen motie van Verbindend Enschede (nu: Belang van Enschede) werd aangenomen met 37 stemmen voor en 1 tegen, zonder stemverklaringen. Toch is deze motie nooit zichtbaar uitgevoerd.
Daartegenover staat een andere motie, ingediend door Burgerbelangen Enschede tijdens de zomernota van 2021: toetsingskader voor de strategische groei naar 170.000+ inwoners.
Deze motie werd aangenomen met 30 stemmen voor en 7 tegen, vergezeld van drie stemverklaringen. Ook Verbindend Enschede gaf daarbij expliciet een stemverklaring af.
Op 29 november 2023 werd deze motie als “afgedaan” gemeld, door het vaststellen van wat een koersdocument werd genoemd. Dat document is inmiddels uitgegroeid tot wat nu geldt als de politieke groeidoctrine van 170.000+ inwoners.
En ik gebruik dat woord bewust: politieke groeidoctrine.
Want los van de vraag of de consequenties ooit zijn overzien, rijst een fundamentelere vraag:
welke inwoner van Enschede herinnert zich dat hij of zij heeft meegewerkt aan deze ambitie — laat staan aan de strategische investeringsagenda die eraan vastzit?
Geen toeval, maar patroon
Dat de motie van Verbindend Enschede is verdwenen, zie ik dan ook niet als toeval. Het past in een patroon.
Wat aansluit bij de politieke agenda wordt voorbereid, uitgewerkt en vanuit de coalitie gepresenteerd. Wat daar niet in past — of wat kan leiden tot scherpe controle en ontmaskering — wordt genegeerd of geëlimineerd.
De groeiambitie stond namelijk al in het coalitieakkoord 2018–2022. Alles wat daarna volgde, diende vooral om die eerdere politieke keuze alsnog te legitimeren. Witwassen, met beleidstaal.
De ambitie van de huidige politiek in Enschede
Laten we dan kijken naar de uitvoering van die ambitie van 170.000+ inwoners.
Omdat een monitor ontbreekt, kunnen we allereerst vaststellen dat sprake is van:
- gebrek aan regie,
- gebrek aan transparantie,
- gebrek aan realisme.
De cijfers spreken dan ook voor zich. De positie van Enschede op de lijst van grootste gemeenten in Nederland:
- 2010: plek 11 — 157.052 inwoners
- 2018: plek 13 — 158.261 inwoners
- 2025: plek 17 — 161.981 inwoners
Enschede groeit dus niet sneller, maar zakt structureel weg ten opzichte van andere steden.
Vervolgens heeft 1Twente uitgezocht waar de bevolkingsgroei wél vandaan komt: immigratie. Dat sluit naadloos aan bij wat Burgerbelangen Enschede zelf presenteert als toonbeeld van leiderschap: het AZC — als zogenaamd hoogtepunt. Zo maken de beide onafhankelijke media genadeloos duidelijk wat er is gepresteerd door de coalitie partijen in Enschede.
Conclusie
De conclusie die niet meer te ontwijken is. De ambitie van 170.000+ inwoners wordt verkocht als visie, maar functioneert in werkelijkheid als illusie. Een illusie die niet wordt gedragen door inwoners, niet wordt gestuurd met regie, niet wordt gecontroleerd met transparantie en niet wordt waargemaakt met realistisch beleid.
Enschede groeit niet omdat het beleid werkt, maar omdat instroom het gebrek aan beleid maskeert. De ranglijst daalt, de stad raakt verder uit balans en ondertussen wordt een politieke groeidoctrine overeind gehouden alsof zij onvermijdelijk is.
Maar een stad is geen spreadsheet. En groei zonder draagvlak, zonder regie en zonder eerlijk verhaal is geen vooruitgang. Het is bestuurlijke zelfmisleiding — met de rekening voor inwoners.
Geef een reactie