dit artikel “Burgerkracht als fundament voor zorg: tijd voor herwaardering van de mantelzorger” is geschreven door: Jaimi Keirouz, kandidaat in procedure voor BVNL Enschede

Stel je voor: je buurvrouw kan tijdelijk niet zelf boodschappen doen na een operatie. Of je opa heeft iemand nodig om hem naar het ziekenhuis te brengen. Wie staat er dan voor hen klaar? Juist: jij, je familie, de buren. Gewone mensen die, uit liefde, plichtsgevoel of eenvoudige betrokkenheid, een helpende hand bieden. Dat is mantelzorg. Geen betaalde baan, geen complexe regeling, maar zorg vanuit het hart. En juist daarin schuilt een ongekende kracht – een kracht die onze samenleving bijeenhoudt.

De stille motor van de samenleving

In Enschede, net als in de rest van Nederland, zijn er duizenden mensen die dag in, dag uit voor een ander zorgen. Vaak in stilte, zonder vergoeding, zonder formele erkenning. Zij doen wat vanzelfsprekend zou moeten zijn: gewoon voor elkaar zorgen. Deze vorm van zorg is niet alleen waardevol, maar ook essentieel. Want onze formele zorgstructuur – hoe goed bedoeld ook – is verstrikt geraakt in regels, loketten en wachtlijsten. De menselijke maat is te vaak zoekgeraakt.

Gelukkig zien we een tegengeluid. In wijken en straten bloeit iets op wat geen beleidsstuk kan vangen: spontane zorg van mens tot mens. Niet georganiseerd via grote zorgorganisaties of projectsubsidies, maar geboren uit onderlinge solidariteit.

De bureaucratische paradox

Toch doet zich een wrange realiteit voor. Waar burgers vrijwillig en met compassie bijspringen, stuit hun inzet vaak op wantrouwen. Wie een klein cadeautje ontvangt voor het doen van de administratie of het vervoeren van een hulpbehoevende buur, loopt het risico als ‘ondernemer’ te worden bestempeld of zijn uitkering te verliezen. Alsof goed doen verdacht is geworden. Intussen floreren grotere organisaties die hun verdienmodel baseren op dezelfde zorg, maar dan met structurele subsidies en hoge overheadkosten.

Deze scheve benadering ontmoedigt juist het soort betrokkenheid dat we als samenleving zouden moeten aanmoedigen. Want waarom zou iemand zich nog inzetten voor de ander, als daar vooral regels, sancties en wantrouwen tegenover staan?

Vrijheid om goed te doen

BVNL kiest voor een andere benadering. Wij geloven in een samenleving waarin burgers vrijheid krijgen om goed te doen – zonder opgelegde kaders, zonder angst voor nadelige gevolgen. Een samenleving die vertrekt vanuit vertrouwen, niet controle. Waarin mensen verantwoordelijkheid durven én mogen nemen voor hun naasten, hun buurt, hun gemeenschap.

De overheid moet durven terugtreden. Niet omdat zorg geen prioriteit zou zijn, maar omdat de burger zélf veel beter in staat is om te zien wat nodig is. Niet alles hoeft via instanties en regelingen. Niet alles hoeft geprofessionaliseerd en geformaliseerd te worden. Sterker nog: vaak is directe zorg van burger tot burger goedkoper, effectiever en menselijker dan institutionele zorgoplossingen.

Echte erkenning, gerichte ondersteuning

Mantelzorgers zijn het cement van onze samenleving. Ze houden gezinnen, buurten en uiteindelijk het hele zorgsysteem overeind.

Hun inzet verdient meer dan alleen symbolische lof:
– Erkenning: een oprechte maatschappelijke waardering voor hun inzet – niet alleen met woorden, maar ook met daden!
– Eenvoudige hulp: concrete ondersteuning die echt verschil maakt. Denk aan belastingvoordelen, praktische vergoedingen voor gemaakte kosten, of een plek om op adem te komen.
– Directe toekenning: zonder tussenkomst van organisaties met complexe structuren of verdienmodellen. Want een kleine bijdrage aan een mantelzorger is goedkoper dan het optuigen van een zorgcollectief.

Terug naar menselijke waarden

Stel je eens voor: we kijken weer om naar de eenzame buurman, het schoolvriendje dat extra hulp nodig heeft, de weduwe in de straat. Ouders helpen elkaar met de opvang, zonder bang te zijn voor boetes of regels. De overheid durft te zeggen: “Wij vertrouwen jullie. Ga vooral door.”

Dan keren we terug naar de kern van samenleven: solidariteit, medemenselijkheid en vertrouwen. We bouwen aan een samenleving waarin zorgen voor elkaar weer de norm is – niet de uitzondering. Waarin burgers zichzelf herkennen als de kracht waarop ons sociale fundament rust. Waarin je je geen zorgen hoeft te maken dat goed doen wordt afgestraft.

Doe jij mee?

De tijd is rijp voor een koerswijziging. Laten we de mantelzorger niet langer overslaan in beleid en waardering. Laten we burgerkracht niet langer wantrouwen, maar omarmen. En laten we samen bouwen aan een samenleving waarin vrijheid, verantwoordelijkheid en vertrouwen niet alleen slogans zijn, maar dagelijks voelbaar worden.

BVNL – Omdat een zorgzame samenleving begint bij jou.

In het belang van Nederland
Overijssel voorop, vooruit!

Opmerking:
Als BVNL zijn wij kritisch op de Agenda 2030 en de bijbehorende Sustainable Development Goals (SDG’s). Achter deze ogenschijnlijk nobele doelstellingen schuilt een harde realiteit: internationale afspraken die via achterdeuren nationale wetgeving beïnvloeden – zonder mandaat van de kiezer.

Toch erkennen wij dat goede ideeën ook kunnen voortkomen uit organisaties die deze SDG’s omarmen, zoals M-Pact. Dat wij hun initiatief waarderen, laat zien dat BVNL niet uitsluit op basis van ideologie. Wij oordelen op basis van concrete resultaten, niet op het beleidsjargon eromheen.