Procedureel betrekking hebbende op artikel 35 RvO

Naam lid van de Raad:  Erwin Versteeg

Fractie:  Groep Versteeg (Verbindend Enschede)

Datum:  13-5-2020

Datum van beantwoording (3 weken na ontvangst): 03-06-2020

Onderwerp: Juridische kracht van de gemeente

Svp in het beantwoordingsformulier zowel de vragen als de eventueel toelichtende tekst van de vragensteller overnemen !

Nog los van de juridische procedures aangaande werk en inkomen zoals dat onder meer in het TV programma Monitor 16-03-2020 wederom duidelijk werd gemaakt maakt Verbindend Enschede zich ernstige zorgen om de Juridische inzet en kracht van de gemeente Enschede

1) Hoeveel Juristen en ondersteunende mensen zijn er werkzaam op de Juridische afdeling van de gemeente Enschede? Het antwoord in aantallen FTE, specialisatie en overige functies?
Antwoord: In de gemeentelijke organisatie werken circa 55*) juristen**).
• Bij de Concernstaf zijn binnen het team Strategie en control 2 juristen werkzaam. Zij zijn bestuurlijk-juridisch adviseur en houden zich bezig met beleid juridische kwaliteitszorg en control.
Bij het team Veiligheid van de Concernstaf werken 3 juristen. Zij adviseren de burgemeester op het gebied van openbare orde recht en de bijzondere wetten zoals de Drank- en horecawet en
Wet BIBOB.
• In het cluster Advies van het domein Dienstverlening, Financiën en bedrijfsvoering functioneert de afdeling Juridische Zaken en Inkoop. Deze afdeling heeft een team rechtsbescherming en een
team advies en control. Het team rechtsbescherming houdt zich bezig met de bezwaarbehandeling en beroepszaken. Het team advies en control adviseert over inkoop/aanbesteding, aansprakelijkstellingen, bestuursrecht, civiel recht en arbeidsrecht. Binnen dit team valt onze gemeenteadvocaat, in gemeentelijke dienst. Zij is werkzaam in het civiel recht.
In totaal werken circa 28 juristen op de afdeling Juridische Zaken en Inkoop.
• Op sommige vakafdelingen, het zogenaamde primaire proces, werken ook juristen. In het cluster Omgeving & Recht gaat het om juristen bij de afdeling Vergunnen, afdeling Handhaving, afdeling Bestemmen en afdeling Staf. (circa 20 juristen in totaal). De afdeling Gebieds- en projectontwikkeling heeft 4 vastgoedjuristen.

2) Maakt het de gemeente ook nog gebruik van externe juridische inleen?
Antwoord: Ja, naast de interne juridische dienstverlening kan het nodig zijn om extern in te huren. Veelal omdat we de benodigde expertise dan niet of niet voldoende in huis hebben. Denk hierbij aan adviesaanvragen op het gebied van staatsteunrecht, IT recht of zeer specialistische milieurechtkennis.

3) Klopt het dat gemeente Enschede afd: handhaving meerdere procedures heeft lopen inzake illegale bewoning en / of gebruik van bedrijfsruimten anders dan het oorspronkelijke bestemmingsplan voorschrijft in havengebied Enschede?
Antwoord: De afdeling Handhaven Bouwen en Milieu is betrokken bij 4 zaken in het havengebied waar handhavend (team Handhaven) wordt opgetreden. De stadia waarin de betreffende zaken zich bevinden zijn verschillend. In alle gevallen is er sprake van bewoning en dit is in alle gevallen strijdig aan de geldende bestemming.

4) Klopt het dat gemeente Enschede afd: handhaving een procedure heeft lopen inzake illegale bewoning in havengebied Enschede waarbij er 10 cliënten van Stichting Azibo dreigen te worden uitgezet. Dit terwijl het CIMOT zelf deze mensen geplaatst heeft op deze locatie?
Antwoord: De afdeling handhaven heeft een zaak lopen op een perceel aan de Hendrik ter Kuilestraat. Hierbij is ook de stichting Azibo betrokken. Verder verblijft er inderdaad een aantal cliënten beschermd wonen (geplaatst door het CIMOT) op dit adres. Voor de volledigheid: ten tijde van het handhavingsproces zijn er geen nieuwe cliënten door het Cimot geplaatst op een perceel aan de Hendrik ter Kuilestraat. Volgens onze rapportage zijn er 9 wooneenheden op het perceel. Bij handhaven hebben wij meerdere mogelijkheden om op te treden. In de regel zetten wij mensen niet uit hun woning, tenzij daar een dringende noodzaak voor is. Met handhavend optreden kunnen wij wel verlangen dat het gebruik gestaakt wordt en blijft. Het staken van dit gebruik betekent dat de stichting verantwoordelijk is voor het herhuisvesten van de bewoners. Daarbij nemen we ook een redelijke termijn in acht wanneer dit uitgevoerd moet zijn.

5) Is er sprake van een stijging van het aantal juridische procedures tegen illegale bewoning en / of gebruik van bedrijfsruimten anders dan het oorspronkelijke bestemmingsplan voorschrijft in havengebied Enschede?
Zo ja, is daar een reden voor
Antwoord: Onduidelijk is welk tijdspad hier wordt bedoeld. Zie ook beantwoording vraag 3. Op dit moment zijn er 4 zaken waar we handhavend optreden tegen illegale bewoning in het havengebied van Enschede

6) Hoeveel daadwerkelijke juridische procedures tegen inwoners en / of bedrijven uit Enschede voert de gemeente Enschede jaarlijks. De opgave per jaar vanaf 2014 t/m 2019 en gesplitst in inwoners of bedrijven?
Antwoord: Het overgrote deel van de juridische procedures waar de gemeente bij betrokken is, zijn bestuursrechtelijke procedures binnen het sociaal domein op grond van de Algemene wet bestuursrecht. Het betreft door de inwoners ingestelde beroepsprocedures na de behandeling van een bezwaarschrift en een klein aantal hoger beroepzaken. De gemeente heeft daarin geen initiatief.

Beroepsprocedures door inwoners 2015-2019:
2015: 83 2016: 86 2017:91 2018:106 2019:121 Totaal 487

Beroepsprocedures door gemeente: geen.

Hoger beroepsprocedures door inwoners:
2015: 29 2016: 32 2017:27 2018:31 2019: 21 Totaal 140

Hoger beroepsprocedures door gemeente:
2016:6 2017:7 2018:6 Totaal 19

Hoger beroep ingesteld door de gemeente komt niet elk jaar voor. Overigens moet wel worden opgemerkt dat dit allemaal afgehandelde zaken zijn. Er zijn ook nog wel lopende zaken, maar de gemeente heeft geen invloed op de (vaak lange) afhandelingstermijn. In de fase van de behandeling van een bezwaarschrift komt het aanvragen van een voorlopige voorziening bij de rechtbank wel regelmatig voor, maar meestal op verzoek van de inwoner.
2015:22 2016:12 2017:26 2018:21 2019:26 Totaal 107

Verder is het aanvragen door de inwoner van een voorlopige voorziening tijdens de fase van een beroepsprocedure bij de rechtbank in de afgelopen jaren 6 keer voorgekomen. Tijdens de fase van hoger beroep slechts 1 keer door een inwoner en 0 keer door de gemeente. Samenvattend kan worden geconcludeerd dat de gemeente doorgaans door inwoners bij een procedure wordt betrokken en dat van initiatief door de gemeente veel minder sprake is. Voor meer inzicht in de bezwaarafhandeling, verwijzen wij naar de openbare jaarverslagen van de commissie bezwaarschriften.
De procedures van onze gemeenteadvocaat zijn civielrechtelijk van aard. De door de gemeenteadvocaat gevoerde (civiele) lopende procedures in aantallen per jaar:
2014: 5 2015: 9 2016: 8 2017: 12 2018: 9 2019: 11

Hier zit wel een overlap in, want sommige procedures lopen een aantal jaren. Van alle procedures is circa 85% van de wederpartij een onderneming. Slechts een beperkt percentage van deze procedures (15%) is derhalve gericht tegen burgers in persoon. In ca. 70% van de gevallen wordt de gemeente gedagvaard. Daarnaast is ca. 5% van de aangebrachte zaken geschikt. Indien een kwestie zich namelijk leent voor een minnelijke regeling, zorgt de gemeenteadvocaat er veelal voor dat een procedure niet gestart wordt. Procedures waarbij de gemeentelijke vordering wordt toegewezen of het gemeentelijk verweer is gevolgd is ca. 90%.

7) Wat is het percentage gewonnen juridische procedures die door de gemeente Enschede worden gevoerd tegen inwoners en / of bedrijven uit Enschede? Procedures voorkomend uit ruimtelijke plannen die ter visie of besluit worden voorgelegd graag apart vermelden.
Antwoord: Als eerste willen wij benadrukken dat het spreken over winnen of verliezen inzake procedures door de gemeentelijke overheid niet aan de orde is. Als gemeentelijke overheid streven wij naar zorgvuldige besluitvorming, met inachtneming van de algemene beginselen van behoorlijk bestuur. Als de gemeente hoger beroep instelt tegen een vonnis, ziend op inwoner of een bedrijf, (19 keer totaal de afgelopen 5 jaar), heeft dat veelal de reden dat de gemeente helderheid wil over de bedoeling van de wetgever. Niet zozeer om van een inwoner of een bedrijf te “winnen”. Het gaat dan om rechtsontwikkeling. Als een inwoner of een bedrijf beroep instelt tegen een beslissing op bezwaar, is winnen voor ons de bevestiging van de rechtbank dat wij de algemene beginselen van behoorlijk bestuur goed hebben toegepast.
Voor wat betreft de juridische procedures ten aanzien van ruimtelijke plannen kunnen we in algemeenheid stellen dat ca. 70% van deze procedures bij de Raad van State voor de gemeente succesvol zijn verlopen, oftewel dat een bestemmingsplan zorgvuldig tot stand is gekomen en voorzien van een goede ruimtelijke onderbouwing.

8) Wat is het percentage juridische procedures tegen inwoners en / of bedrijven uit Enschede dat uiteindelijk in de minne worden geschikt?
Antwoord: De gemeente heeft de afgelopen jaren ingezet op het zoveel mogelijk oplossen van bezwaren van inwoners en bedrijven door na ontvangst van een bezwaarschrift vaak in gesprek te gaan en zo de daadwerkelijke juridische procedure te voorkomen. Bij het secretariaat van de commissie bezwaarschriften wordt zo ca. 50 à 60% van de bezwaarschriften afhankelijk van de betreffende wetgeving) ingetrokken. Deze zaken komen daarmee dus niet terecht in de fase van bestuursrechtelijke afdoening van beroep en hoger beroep.

*) Wij hebben inzicht in het aantal juristen. Niet in FTE. Gemiddeld betreft het aantal FTE 80% van het aantal medewerkers.
**) HBO/WO medewerkers die meer dan 80% juridisch werk verrichten

Enschede, 3 juni 2020
Burgemeester en Wethouders van Enschede,
de loco-Secretaris,
E.A. Smit

de Burgemeester,
dr. G.O. van Veldhuizen